Tydzień, w którym kluczowe były wiadomości o konflikcie zbożowym pomiędzy Polską a Ukrainą, przyniósł też zgoła odmienne informacje. W piątek po południu w Sewastopolu zniszczono kwaterę główną Floty Czarnomorskiej Federacji Rosyjskiej. Siły Zbrojne Ukrainy odniosły kolejny sukces, który jeszcze kilka miesięcy temu wydawał się niemożliwy. Niebo nad Krymem w żadnym miejscu półwyspu nie będzie już bezpieczne dla władz okupacyjnych. Jest to kolejny, długo oczekiwany etap wojny. Być może etap rozpoczynający wyzwolenie Krymu.
Poniżej skrót najważniejszych wiadomości minionego tygodnia w podsumowaniu „Ukraina po tygodniu”.
Ukraina rozpoczęła apelację w Światowej Organizacji Handlu co do decyzji Polski, Węgier i Słowacji w sprawie jednostronnych ograniczeń w imporcie ukraińskich produktów rolnych.
W poniedziałek Kijów złożył wniosek o konsultacje z trzema państwami w ramach Światowej Organizacji Handlu.
Kijów widzi w działaniach Polski, Węgier i Słowacji naruszenie zobowiązań międzynarodowych, a także uważa, że jednostronne działania państw członkowskich UE w obszarze handlu są niedopuszczalne, a wszyscy członkowie Unii powinni koordynować i uzgadniać politykę handlową.
Służba Bezpieczeństwa Państwowego Gruzji twierdzi, że w okresie od października do grudnia zorganizowana grupa planuje przeprowadzić destabilizację i zamieszki, których ostatecznym celem jest siłowa zmiana rządu. Pośrednio oskarżana jest o to Ukraina.
Gruzińska służba specjalna oświadcza, że jednym z autorów planu jest były wiceminister spraw wewnętrznych Gruzji, a obecnie zastępca szefa wywiadu wojskowego Ukrainy Heorhii Lortkipanidze, a także pozostające pod jego dowództwem osoby pochodzenia gruzińskiego, w szczególności były ochroniarz trzeciego prezydenta Gruzji Mychajło Baturin oraz członek bliskiego otoczenia Micheila Saakaszwilego, dowódca „Legionu Gruzińskiego” Mamuka Mamulaszwili.
Zdaniem SGB na początek „zamachu stanu” wybrano okres październik-grudzień, kiedy ma zostać opublikowany raport okresowy Komisji Europejskiej oraz raport końcowy UE.
Służba specjalna Gruzji podaje, że „organizatorzy rozważają możliwość przeprowadzenia w Gruzji scenariusza podobnego do ukraińskiego Euromajdanu z 2014 roku”.
Służby twierdzą także, że wspomniany plan rzekomo ma być realizowany przy koordynacji i wsparciu finansowym niektórych obcych krajów.
Rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy Oleg Nikolenko wydał oświadczenie, że są to nieprawdziwe informacje.
Zauważył, że Kijów zwrócił uwagę na wypowiedzi przedstawicieli gruzińskiej władzy na temat rzekomego zaangażowania strony ukraińskiej w przygotowanie buntu w Gruzji.
„Ta informacja jest nieprawdziwa. Obecny rząd Gruzji po raz kolejny próbuje demonizować rolę Ukrainy w celu rozwiązania własnych wewnętrznych problemów politycznych. Państwo ukraińskie nie ingerowało, nie ingeruje i nie planuje ingerować w wewnętrzne sprawy Gruzji|” – podkreślił rzecznik.
Po raz piętnasty odbyło się posiedzenie ministrów spraw obrony państw NATO w Ramstein.
W trakcie posiedzenia sekretarz obrony USA Lloyd Austin zapowiedział m.in., że Ukraina wkrótce otrzyma czołgi M1 Abrams.
Po przybyciu do bazy Ramstein w Niemczech minister obrony Danii poinformował, że Dania wraz z innymi krajami zakupi dla Ukrainy dodatkowych 45 czołgów: 30 czołgów Leopard 1 i 15 czołgów T-72.
Wcześniej Dania zakupiła i podjęła decyzję o przeniesieniu na Ukrainę 100 czołgów Leopard 1 we współpracy z Niemcami i Holandią. Na początku września pierwszych 10 ze 100 podarowanych czołgów Leopard 1 przybyło na Ukrainę.
Minister obrony Norwegii poinformował, że rząd kraju ogłosił plany przekazania na Ukrainę około 50 ciężarówek gąsienicowych, które mają dostarczać towary na obszary, gdzie nie ma dróg.
Oprócz tego Czechy porozumiały się z Danią i Holandią w sprawie dostarczenia Ukrainie czeskiej pomocy wojskowej przy ich wsparciu finansowym.
Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej uważa, że umowa ta będzie wielką szansą dla czeskich firm. Pierwszym projektem będzie transfer na Ukrainę 15 zmodernizowanych czołgów T-72EA.
„W szczególności mówimy o dostawach dodatkowych czołgów, haubic, broni strzeleckiej, bojowych wozów piechoty, sprzętu obrony przeciwlotniczej, radioelektronicznego sprzętu bojowego czy amunicji od firm naszego przemysłu obronnego” – powiedział wiceminister obrony narodowej Czech Daniel Blazhkovec.
Po posiedzeniu Wielka Brytania obiecała Ukrainie dziesiątki tysięcy pocisków artyleryjskich, a szef Pentagonu wezwał do zapewnienia Ukrainie maksimum systemów obrony powietrznej przed nadejściem zimy.
Premier Denys Szmyhal powiedział, że rząd Ukrainy jest gotowy wprowadzić zakaz importu części towarów z Polski, Słowacji i Węgier, jeśli kraje te nie zgodzą się na zniesienie jednostronnego zakazu importu ukraińskich produktów rolnych.
Natomiast przedstawiciel handlowy Ukrainy Taras Kaczka ostrzegł, że w nadchodzących dniach Ukraina wprowadzi embargo na importowaną z Polski cebulę, pomidory, kapustę i jabłka.
Polska wezwała ambasadora Ukrainy w związku ze słowami Zełenskiego na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ.
Polska wezwała ambasadora Ukrainy w związku z wypowiedziami prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w sprawie konfliktu o zboże.
20 września do Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP został wezwany ambasador Ukrainy Wasyl Zwarycz, z którym spotkał się zastępca sekretarza stanu Paweł Jabłoński.
Jabłoński wyraził zdecydowany sprzeciw strony polskiej wobec wypowiedzi prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, w którym stwierdził, że „niektórzy w Europie bawią się w solidarność w teatrze politycznym”, zamieniając dostawy zboża w de facto thriller i pomagając „przygotować scenę dla moskiewskiego aktora”.
„Wiceszef MSZ zauważył, że ta teza przeciwko Polsce jest nieprawdziwa, a w dodatku szczególnie nieuzasadniona w odniesieniu do kraju, który od pierwszych dni wojny wspiera Ukrainę” – czytamy w komunikacie.
Jabłoński stwierdził, że naciski na Polskę za pośrednictwem platform wielostronnych lub skargi do instytucji międzynarodowych „nie są właściwymi metodami rozstrzygania sporów” i nie przyniosą rezultatów, gdyż działania polskiego rządu na rzecz ochrony rolników są zgodne z zasadami krajowymi, europejskimi i ustawodawstwem międzynarodowym.
Wyraził nadzieję, że „zarówno polityka władz ukraińskich, jak i ich komunikacja publiczna będą odzwierciedlać faktyczny charakter stosunków polsko-ukraińskich, zarówno bieżących, jak i przeszłych, oraz będą uwzględniać bezprecedensową pomoc, jakiej Polska i Polacy udzielali Ukraińcom i państwu ukraińskiemu, a także całe spektrum naszej dobrej współpracy”.
Zełeński porozmawiał z członkami Kongresu USA
Podczas spotkania z kongresmenami USA na Kapitolu prezydent Wołodymyr Zełenski namawiał ich do zatwierdzenia dodatkowego finansowania pomocy dla Ukrainy.
Przywódca demokratycznej większości w Senacie Chuck Schumer, który przekazał relację ze spotkania dziennikarzom, nie chciał jednak rozmawiać o szczegółach spotkania Zełenskiego z członkami Kongresu, ani odpowiadać na pytania dziennikarzy.
„Było jedno zdanie, które podsumowało rozmowę i przytoczę je dosłownie. Pan Zełenski powiedział: «Jeśli nie otrzymamy pomocy, przegramy wojnę»” – powiedział Schumer.
Jednocześnie przewodniczący Izby Reprezentantów USA Kevin McCarthy oznajmił reporterom, że nie zmienił swojego stanowiska i nie poprze zatwierdzenia pakietu pomocowego dla Ukrainy o wartości 24 miliardów dolarów, żądając od Białego Domu większej walki z nielegalną migracją.
Prezydent USA Joe Biden zapowiedział nowy pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy.
Joe Biden podczas spotkania z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim potwierdził, że USA zapewnią kolejny pakiet pomocy wojskowej, obejmujący więcej artylerii, amunicji i broni przeciwpancernej. Powiedział, że USA skoncentrują się także na obronie powietrznej Ukrainy, to znaczy, że przekazana zostanie bateria przeciwlotnicza Hawk. Pierwsze czołgi Abrams natomiast zostaną dostarczone na Ukrainę w przyszłym tygodniu.
Biden powtórzył zaangażowanie swojej administracji na rzecz pomocy w odbudowę Ukrainy, w tym we wspieraniu reform antykorupcyjnych, aby „stworzyć środowisko, w którym biznes może prosperować i w którym amerykańskie i europejskie przedsiębiorstwa będą chciały inwestować”. Zapewnił, że nowo mianowana specjalna przedstawicielka ds. odbudowy gospodarczej Ukrainy Penny Pritzker „pomoże Ukrainie ponownie otworzyć rynki, zmobilizować inwestycje i przeprowadzić niezbędne reformy gospodarcze”.
Nauseda wezwał Ukrainę i Polskę do jak najszybszego rozstrzygnięcia sporów w imię ochrony Europy przed Rosją.
Spory nie tylko podważają jedność, ale także pomagają wrogiej propagandzie – uważa litewski prezydent.
Prezydent Litwy wezwał Ukrainę i Polskę do jak najszybszego rozwiązania sporów, reagując na oświadczenie strony polskiej o wstrzymaniu dostaw broni do Kijowa.
„Różnice między Ukrainą a Polską muszą zostać jak najszybciej wyjaśnione w imię wspólnego, najważniejszego celu – ochrony Europy przed agresywną, ekspansjonistyczną polityką Rosji. Pozycja Polski w udzielaniu wsparcia jest wyjątkowa. Konieczne jest znalezienie rozwiązania, bo dalsze pogłębianie kryzysu byłoby nieodpowiedzialne” – uważa prezydent Litwy.
Nauseda podkreślił, że nie chodzi tu o bezpieczeństwo poszczególnych państw, ale całego kontynentu. Dlatego jego zdaniem „tylko dzięki wspólnym wysiłkom, wzajemnemu wspieraniu się i pomaganiu możemy stawić czoła niebezpieczeństwom zagrożeń zewnętrznych”.
Zaatakowano kwaterę główną Floty Czarnomorskiej w Sewastopolu.
Gubernator Sewastopola Mychaił Razwożajew powiadomił o ataku rakietowym na kwaterę główną Floty Czarnomorskiej po południu 22 września.
Ruch na głównych ulicach Sewastopola został w związku z tym zawieszony. Wkrótce w Internecie pojawiły nagrania z Sewastopola z dźwiękami wybuchu i zdjęcia zniszczonego budynku kwatery głównej Floty Czarnomorskiej.
