Zdjęcie: https://pixabay.com/
Ostatni tydzień przed szczytem NATO w Kijowie wyróżnił się licznymi wizytami dyplomatycznymi i mnóstwem plotek o możliwych rezultatach nadchodzącego szczytu. W zeszły weekend do Kijowa przybył premier Hiszpanii, który zdecydowanie wsparł euroatlantyckie dążenia Ukrainy. W połowie tygodnia natomiast zagraniczną podróż zaczął Wołodymyr Zełenski, który odwiedził Bułgarię, Czechy, Słowację i Turcję. Przed szczytem NATO istotna jest konsolidacja państw europejskich, żeby podjąć decyzję, która podkreśli jedność sojuszników oraz da Ukrainie i walczącym Ukraińcom klarowną perspektywę dołączenia do Sojuszu. Czy to się uda – zobaczymy już w przyszłym tygodniu.
W sobotę premier Hiszpanii Pedro Sanchez odwiedził Kijów.
W stolicy Ukrainy Sanchez wyraził europejską solidarność z ukraińskim rządem i parlamentem. Wizyta miała miejsce pierwszego dnia hiszpańskiej prezydencji w Radzie UE.
Hiszpański premier wystąpił po raz pierwszy w Radzie Najwyższej, gdzie zapowiedział przeznaczenie dla Ukrainy 55 mln euro na wsparcie szkół i biznesu, a także zadeklarował poparcie dla „rozszerzenia politycznego udziału Ukrainy” w NATO i utworzenia Rady Ukraina-NATO.
Następnie Sanchez przeprowadził rozmowy z Wołodymyrem Zełenskim.
Prezydent Ukrainy na konferencji prasowej z premierem Hiszpanii poinformował o podpisaniu wspólnej deklaracji potwierdzającej poparcie Hiszpanii dla członkostwa Ukrainy w NATO.
„Nasze dzisiejsze oświadczenie jest już 21. takim dokumentem z członkami Sojuszu, a to jest większość. Liczymy na poparcie Hiszpanii dla Ukrainy na szczycie sojuszu w Wilnie, a Ukraina jest przekonana, że dzisiaj są już wszelkie przesłanki do zaproszenia Ukrainy do członkostwa w NATO” – podkreślił Zełenski.
Ukraina nałożyła sankcje na linie lotnicze Georgian Airways, obecnie latające do Federacji Rosyjskiej, oraz na ich zarządcę.
Jednocześnie rosyjskie linie lotnicze Azimut i gruzińskie linie lotnicze Georgian Airways zwiększają częstotliwość lotów między Moskwą a Tbilisi.
Przebywający w klinice Vivamed Micheil Saakaszwili po raz pierwszy od lutego tego roku zdalnie wziął udział w rozprawie sądowej i zademonstrował swój stan.
Saakaszwili wygląda na skrajnie wyczerpanego. Zełenski polecił MSZ wezwać ambasadora Gruzji na Ukrainie, wyrazić stanowczy protest i poprosić o opuszczenie Ukrainy w ciągu 48 godzin. Saakaszwili od 2015 roku ma ukraińskie obywatelstwo i teraz jest uwięziony w Gruzji jako obywatel Ukrainy.
Miheil Saakaszwili. Zdjęcie ze zdalnego wystąpienia byłego prezydenta Gruzji w sądzie, 3 lipca 2023 roku.
Szef rządzącej partii Gruzińskie Marzenie Iraklij Kobakhidze nazwał oburzenie Zełenskiego uwięzieniem byłego prezydenta Gruzji Micheilem Saakaszwilim, a także prośbę skierowaną do ambasadora Gruzji o powrót do Tbilisi jako obraźliwe gesty.
Według niego „krok Zełenskiego w sprawie Saakaszwilego jest obraźliwy”, ale jednocześnie – jak podkreślił Kobakhidze – Tbilisi chce „pozostać w przyjaźni” z władzami Ukrainy, „nawet jednostronnie, bo kraj ten jest w stanie wojny”.
Gruzińskie MSZ natomiast oświadczyło, że „wyraża głębokie zaniepokojenie” decyzją Ukrainy i wystosowaniem do ambasadora Gruzji prośby o powrót do Tbilisi na konsultacje, co jest „skrajną formą eskalacji stosunków dyplomatycznych”.
Wyrażono nadzieję, że Kijów przemyśli swoją decyzję i obiecano „powstrzymać się od jakiejkolwiek dodatkowej reakcji w odpowiedzi na kroki Ukrainy”, aby jeszcze bardziej nie pogorszyć relacji dwustronnych.
Przed szczytem NATO w Wilnie, który odbędzie się 11 i 12 lipca, 46 autorytatywnych zachodnich ekspertów, wojskowych i dyplomatów podpisało list wzywający do jak najszybszego określenia warunków dla Ukrainy wstąpienia do NATO.
„W Wilnie Sojusz powinien nakreślić mapę drogową, która wyraźnie doprowadzi do członkostwa Ukrainy w NATO w możliwie najkrótszym czasie” – czytamy w liście.
Prezydent Litwy powiedział, że komunikat zbliżającego się szczytu NATO „nabiera już kształtu” i jest szansa na przekonanie bardziej ostrożnych sojuszników do zmiany stanowiska i napisania bardziej zdecydowanych wypowiedzi w sprawie Ukrainy.
„Istnieje wiele krajów, które chcą silniejszego przekazu dotyczącego Ukrainy, a dzięki wspólnym wysiłkom możemy argumentować, że komunikat można jeszcze poprawić” – powiedział Gitanas Nauseda.
Potwierdzono już powołanie Rady Ukraina-NATO. Pierwsze spotkanie „na szczeblu szefów państw i rządów, w tym Szwecji” zaplanowano na 12 lipca.
Idea powstania zakłada, że Ukraina w formacie Rady Ukraina-NATO będzie pełnoprawnym uczestnikiem, a nie tylko zaproszonym do dyskusji, jak w Komisji Ukraina-NATO.
Wizyta Zełenskiego w Bułgarii.
Już wcześniej Bułgaria obiecała wesprzeć Ukrainę na drodze do NATO oraz poprzeć ukraińską „formułę pokojową”. Rozmawiano także o wsparciu militarnym dla Ukrainy.
Amerykańskie wydanie The Wall Street Journal podaje, że Ukraina jest bliska zawarcia umowy z Bułgarią w sprawie zakupu dwóch rosyjskich reaktorów jądrowych i innych krytycznych urządzeń energetycznych.
Zełenski spierał się też z prezydentem Bułgarii Rumenem Radewem w sprawie pomocy wojskowej dla Ukrainy, krytykując go za prorosyjskie stanowisko.
Z Bułgarii prezydent Ukrainy niespodziewanie udał się do Czech i Słowacji.
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg zapowiedział udział prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w szczycie NATO w ramach zainicjowania nowego formatu interakcji między Ukrainą a Sojuszem.
