Obrońcy Maksima Znaka zwrócili się do grupy roboczej ONZ ds. arbitralnych zatrzymań

Obrońcy Maksima Znaka – adwokaci Jauhien Pylczanka i Dzmitryj Łajeuski – skierowali skargę do grupy roboczej ONZ ds. arbitralnych zatrzymań, w której wskazują na bezprawny charakter zatrzymania swojego klienta.

Grupa robocza ds. arbitralnych zatrzymań to specjalny organ powołany przez Radę Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zgodnie z przyznanymi uprawnieniami grupa podejmuje działania na podstawie przekazanych jej informacji o przypadkach arbitralnego zatrzymania, kierując do stosownych rządów pilne wezwania lub prośby o wyjaśnienie danej sytuacji lub zwrócenie na nią uwagi. Grupa przyjmuje także indywidualne skargi dotyczące domniemanych przypadków arbitralnego zatrzymania.

Jak wyjaśniają adwokaci, w terminologii międzynarodowej „zatrzymanie” oznacza wszelkie pozbawienie wolności osobistej, w tym więzienie. Obrońcy są zdania, że Maksim Znak został zatrzymany wyłącznie dlatego, że realizował swoje prawa podstawowe – prawo do wolności wyrażania opinii i zrzeszania się – i że jako adwokat udzielał pomocy prawnej obywatelom realizującym swoje bierne prawo wyborcze – Wiktarowi Babaryce i Swiatłanie Cichanouskiej. Jego zatrzymanie było także przejawem dyskryminacji, ponieważ było związane z wyrażaniem określonych poglądów politycznych.

– Ponadto uwięzienie Maksima Znaka stanowi naruszenie prawa do wolności i nietykalności osobistej. Powyższe okoliczności wskazują, że zatrzymanie Maksima Znaka miało charakter arbitralny zgodnie z kryteriami grupy roboczej ONZ ds. arbitralnych zatrzymań – mówią Łajeuski i Pylczanka.

Skarga jest rozpatrywana w drodze pisemnej procedury kontradyktoryjnej między źródłem informacji a państwem. Zgodnie z praktyką grupy roboczej, jeśli państwo współpracuje w dobrej wierze, komunikacja trwa do 6 miesięcy. Na koniec grupa na posiedzeniu podejmuje decyzję, uwzględniając wszystkie otrzymane informacje. Jeśli grupa potwierdzi arbitralny charakter zatrzymania, wydaje wówczas stosowną opinię w tej sprawie i przedstawia swoje zalecenia rządowi.

– Grupa robocza ONZ ds. arbitralnych zatrzymań nie jest zatem instytucją polityczną, lecz prawną, rozpatrując sprawy na podstawie norm określonych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka lub innych aktach prawa międzynarodowego dotyczących tej kwestii i uznanych przez stosowne państwa. Dlatego celem wniosku obrony Maksima Znaka skierowanego do grupy jest uzyskanie opinii prawnej autorytatywnego instytutu ekspertów ONZ w sprawie arbitralnego pozbawienia wolności Maksima Znaka oraz wynikających z niej zaleceń dla Białorusi – mówią adwokaci.

Ponadto obrońcy proszą grupę roboczą o zaapelowanie do Republiki Białorusi o uwolnienie Maksima Znaka.

– Taka opinia i zalecenia mogą przyczynić się do zaprzestania praktyki arbitralnych zatrzymań adwokatów w związku z ich działalnością zawodową oraz innych obywateli za realizację praw obywatelskich i politycznych w Republice Białorusi – zaznaczają obrońcy.