Od ponad dwóch lat trwa pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. Jakie są główne wnioski, które ukraińskie społeczeństwo i świat zewnętrzny wyciągnęły z największej w dzisiejszym świecie wojny?
Przede wszystkim warto zauważyć zmianę w postrzeganiu Ukrainy na Zachodzie. Jeśli w przededniu drugiego etapu rosyjskiej inwazji na Ukrainę ponad 90 procent zachodnich ekspertów i polityków przewidywało rozpad Ukrainy w wyniku rosyjskiej inwazji, to dziś ich opinia zmieniła się radykalnie. Ukraina przetrwała. To jest fakt, obiektywna prawda współczesnego świata.
Dziś trzeba więcej mówić o perspektywie demontażu Imperium Rosyjskiego, które dla realizacji własnych celów udaje państwo federacyjne.
Jednym z głównych powodów tej mimikry jest chęć upodobnienia się do nowoczesnych państw, dążenie do tego, by udawać przewidywalnego partnera dla Zachodu, którego można zrozumieć. Kreml potrafił realizować to zadanie przez długi czas, ale inwazja na Ukrainę była punktem zwrotnym w tych zabiegach. Rosja dąży nie tylko do pokonania Ukrainy, ale także do zdobycia przyczółka na jej terytorium, z którego będzie mogła grozić krajom Europy Wschodniej i Środkowej. Oświadczenia Putina o tym, że nie chce iść na wojnę z NATO, należy rozumieć odwrotnie – on tego chce.
I jeszcze jedna ważna kwestia. Podczas gdy w Ukrainie i w krajach sojuszniczych jest wielu przedstawicieli establishmentu, dla których obrona wartości demokratycznych jest koniecznością, w Rosji kręgi władzy opierają się na służbie Imperium. Grzeszą tym nie tylko żołnierze, ale i znani intelektualiści. Nawiasem mówiąc, śmierć Aleksieja Nawalnego, najwybitniejszego przedstawiciela „opozycji pozasystemowej”, może doprowadzić do zwiększenia liczby imperialistów.
Rosyjskie władze wykorzystują wiele różnych instrumentów wpływu w Ukrainie. W pierwszych dniach pełnoskalowej inwazji rosyjska propaganda próbowała złamać wolę oporu Ukraińców zalewem dezinformacji. Im dłużej trwała agresja, tym było jej więcej : fale ataków informacyjnych uderzały w Ukrainę systematycznie i celnie. Można wręcz powiedzieć, że rosyjska machina propagandowa jest jednym z oddziałów rosyjskiej armii. Próby usprawiedliwienia masakry w Buczy i innych osiedlach po Kijowem, promowanie tez o „nazistowskim reżimie w Kijowie” i nieskuteczności zachodniej pomocy dla Ukrainy, rozpowszechnianie kłamstw o przygotowywaniu przez Ukrainę „brudnej bomby” przy równoczesnym rozmieszczaniu rosyjskiej broni i amunicji w maszynowni elektrowni jądrowej w Zaporożu – oto najsłynniejsze „bitwy” rosyjskiej armii dezinformacji.
Ukrainie udało się nie tylko wyzwolić znaczną część terytorium zajętego po 24 lutego 2022 r., ale także zadać Rosji szereg ciosów, w których straty militarne są porównywalne ze skalą szkód wyrządzonych rosyjskiemu ego.
Zatopienie przez Siły Obrony Ukrainy okrętu flagowego rosyjskiej Floty Czarnomorskiej, krążownika rakietowego Moskwa, zniszczenie kilkunastu Su-34 i Su-35 w ciągu dwóch pierwszych tygodni, ataki na Most Kerczeński – wszystko to nie tylko demonstruje wolę oporu Ukrainy, ale także niszczy fundamenty wizerunku „niezwyciężonej i legendarnej” rosyjskiej armii.
Jednak główny cios reżimowi Putina na arenie międzynarodowej zadał Międzynarodowy Trybunał Karny, który 17 marca 2023 r. wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji i rosyjskiej rzeczniczki praw dziecka Marii Lwowej-Biełowej. Są oni oskarżeni o nielegalny transport (w rzeczywistości o porwanie) ukraińskich dzieci. Nie jest to pierwszy nakaz aresztowania głowy państwa wydany przez MTK, ale po raz pierwszy przywódca uzbrojonego w broń nuklearną -kraju, który jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, stał się przedmiotem jego szczególnej uwagi. To posunięcie MTK poważnie ograniczyło przestrzeń dla wizyt Władimira Putina, choć – bądźmy szczerzy – nie zmieniło go w pariasa.
Rosja nie doceniła gotowości Zachodu do pomocy Ukrainie. Dziesiątki miliardów dolarów pomocy bezpośredniej i tej, przeznaczanej na zakup broni dla Ukrainy, zostały zapewnione przez koalicję utworzoną wiosną 2022 roku w bazie lotniczej Rammstein w Niemczech. Powstanie tej koalicji pokazuje, że Zachód nie pozwoli Federacji Rosyjskiej na militarne zwycięstwo. Mimo to możliwość bezpośredniego udziału żołnierzy NATO w operacjach wojskowych w Ukrainie należy traktować sceptycznie.
Zachód nie docenił możliwego wpływu wyborów w różnych krajach świata na zmiany w działaniu i elastyczności rosyjskiej machiny propagandowej.
Rekordowa liczba wyborów, które odbędą się w 2024 roku w wielu państwach na całym świecie, wpłynie na stanowisko Zachodu w sprawie udzielenia pomocy Ukrainie. Widać to zarówno w Stanach Zjednoczonych, gdzie od miesięcy trwa epicka debata na temat tej decyzji, jak i w Unii Europejskiej, która przyjęła czteroletni program pomocy dla Ukrainy o wartości 50 mld euro. Rosja będzie również dążyć do zwycięstwa, nie tylko próbując przejąć nowe ukraińskie terytoria, ale także zachowując kontrolę nad 1/5 Ukrainy wcześniej okupowanej przez jej siły.
Wojna rosyjsko-ukraińska jest nie tylko największą wojną XXI wieku. Wpłynie także na przyszłość stosunków międzynarodowych. Im szybciej cywilizowana ludzkość wyobrazi sobie świat bez Rosji, tym szybciej zakończy się ta straszna napaść.
Zdjęcie: PAP
