Najważniejsza widomość minionego tygodnia nie jest związana bezpośrednio z Białorusią – Chersoń po prawie 9 miesiącach rosyjskiej okupacji został wyzwolony. Jest to kolejne duże zwycięstwo Ukrainy w wojnie z Rosją i kolejny duży krok do całkowitego zwycięstwa, które bez wątpienia wpłynie również na losy reżimu Łukaszenki i przyczyni się do zmian na Białorusi.
Z kolei wiadomości z Białorusi po raz kolejny pokazują zaskakującą przepaść cywilizacyjną, która dzieli dzisiaj różne białoruskie środowiska – podczas kiedy władze łukaszenkowskie obchodzą w pozostałych krajach dawno już zapomniane sowieckie święto Rewolucji Październikowej, Swiatłana Cichanouska spotyka się z Radą Europy, przy której jest tworzona grupa odpowiedzialna za dialog z białoruskim społeczeństwem, a także omawia projekt przyszłej konstytucji demokratycznej Białorusi.
Cieszy jedno – reżim łukaszenkowski w swojej wizji świata całkowicie jest skierowany w przeszłość. Białoruskie społeczeństwo demokratyczne – w przyszłość. A przyszłość zawsze zwycięża nad przeszłością.
O najważniejszych informacjach z Białorusi w zeszłym tygodniu – w naszym tradycyjnym podsumowaniu „Białoruś po tygodniu”.
7 listopada na Białorusi obchodzono Dzień Rewolucji Październikowej.
Alaksander Łukaszenka pogratulował Białorusinom i życzył im „zdrowia, szczęścia i nowych osiągnięć dla dobra Ojczyzny”. W Mińsku kierownictwo Miejskiego Komitetu Wykonawczego Mińska, posłowie i komuniści zorganizowali wiec pod pomnikiem Lenina.
Na Ukrainie podczas wykonywania misji bojowej zginął żołnierz pułku Kalinowskiego.
Kilka osób zostało rannych – teraz ich życiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Ze względów bezpieczeństwa nazwiska zmarłego ani ofiar pułku nie ujawniono.
Restauracje McDonald’s na Białorusi będą działać pod rosyjską marką „Vkusno – i toczka” (Smacznie – i kropka).
Firma rozpocznie pracę pod nową marką w ciągu kilku tygodni, po dopełnieniu wszystkich niezbędnych procedur prawnych i rozwiązaniu kwestii organizacyjnych.
Białorusini z polskimi wizami pracowniczymi, ale bez umów o pracę, nie będą mogli już przekraczać litewsko-białoruskiej granicy.
Paszport jest stemplowany z odmową wjazdu. Litewski punkt kontrolny obiecywał, że kontrola osób wjeżdżających z polską wizą pracowniczą zostanie znacznie zaostrzona. Według informacji dziennikarzy pracownicy litewskiej służby granicznej powołują się na pewien dokument otrzymany od strony polskiej. Punkt kontrolny zaznaczył, że nie planuje wprowadzenia specjalnej kontroli wiz pracowniczych wydawanych w innych krajach, a także innych typów wiz (np. gościnnych), ale nie wykluczył takiej możliwości.
Podczas podróży roboczej do obwodu witebskiego Alaksander Łukaszenka wypowiedział się na temat biznesu zagranicznego.
Kiedy w trakcie podróży rozmowa zeszła na prywatne projekty biznesowe w budownictwie mieszkaniowym na Białorusi, gubernator obwodu witebskiego wspomniał o Litwinach, którzy, jego zdaniem, chcą rozwijać się w tym kierunku na Białorusi. Reakcja Alaksandra Łukaszenki była bardzo ostra:
„Żebym nie widział tu już waszych Litwinów, Finów i innych. Wiemy, jak weszli i jak zostawili wszystko, i wyjechali. Wiemy to. A teraz (…) już sygnalizują, że chcą uciec Finowie. A Litwini biegają w kółko, szukając, jak to nie porzucić przedsiębiorstwa, ale dobrze je sprzedać. Więc muszą wiedzieć, że nikt nie będzie sprzedawał niczego z kapitałem zagranicznym. To będzie znacjonalizowane. To wszystko”.
8 listopada Swiatłana Cichanouska zakończyła wizytę w Strasburgu: została utworzona Grupa Kontaktowa w Radzie Europy, dyskutowano o trybunale dla Łukaszenki
Podczas swojej wizyty Swiatłana Cichanouska przemawiała na Światowym Forum na rzecz Demokracji, organizowanym przez Radę Europy. W forum wzięli udział przedstawiciele ponad 100 krajów świata. Cichanouska spotkała się z przewodniczącym Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Tinym Koxem oraz sekretarzem generalnym Rady Europy Marią Pejčinović-Burych. Podczas wizyty w swoich wystąpieniach mówiła o potrzebie rozdzielenia zwolenników reżimu i narodu, niezgodności z prawem rozmieszczenia wojsk rosyjskich na terytorium Białorusi oraz o pomocy więźniom politycznym.
Również w Strasburgu Swiatłana Cichanowska wzięła udział w powołaniu Grupy Kontaktowej Rady Europy ds. stosunków z Białorusią. W skład grupy weszli przedstawiciele białoruskich organizacji praw człowieka, niezależni dziennikarze, młodzież, osobistości kultury, diaspora, aktywiści, społeczeństwo obywatelskie i siły demokratyczne.
– Rada Europy zasadniczo wspiera białoruskie siły demokratyczne i społeczeństwo obywatelskie. Cieszę się, że powstała Grupa Kontaktowa. To bezprecedensowa decyzja: żadna inna organizacja międzynarodowa nie stworzyła takich relacji instytucjonalnych – powiedziała sekretarz generalna Rady Europy Pejčinović-Burych.
Podczas spotkania z przewodniczącą ZPRE Swiatłana Cichanowska omówiła możliwość zaproszenia przedstawicieli białoruskich partii i ugrupowań politycznych na posiedzenie ZPRE w charakterze obserwatorów. Chodziło też o utworzenie trybunału przeciwko Łukaszence i jego pomocnikom, analizę Komisji Weneckiej projektu konstytucji opracowanego przez siły demokratyczne.
Na spotkaniu z burmistrzem Strasburga Cichanouska rozmawiała o możliwości organizowania białoruskich wydarzeń w mieście oraz zapraszania białoruskich wydawców i autorów do Strasburga, któremu UNESCO przyznało w 2024 roku status światowej stolicy książki.
Swiatłana Cichanowska przekazała Islandii listę propozycji, które mogą zostać zrealizowane podczas prezydencji tego kraju w Radzie Europy
W tym tygodniu Islandia rozpoczęła prezydencję w Radzie Europy, a od 1 stycznia będzie przewodniczyć Radzie Nordyckiej, w skład której wchodzą Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania i Islandia.
Swiatłana Cichanouska z wizytą roboczą odwiedziła Reykjavik, gdzie spotkała się z premierem, ministrem spraw zagranicznych, marszałkiem parlamentu i deputowanymi oraz pierwszą damą. Wystąpiła również na Globalnym Forum w Reykjavíku i opowiedziała o roli kobiet w białoruskim proteście oraz o sytuacji więźniów politycznych.
Cichanouska przekazała islandzkim przywódcom i parlamentarzystom listę propozycji, które mogą zostać zrealizowane podczas prezydencji Islandii w Radzie Europy:
– uruchomienie projektów wsparcia społeczeństwa obywatelskiego i przygotowanie reform w ramach prac Grupy Kontaktowej przy Radzie Europy;
– udział delegacji demokratycznej Białorusi w majowym szczycie Rady Europy;
– zapraszanie przedstawicieli białoruskich organizacji politycznych i partii na PACE w charakterze obserwatorów lub zaproszonych gości specjalnych;
– powołanie grupy przyjaciół Białorusi w Radzie Północnej;
– wszczęcia śledztwa w sprawie zbrodni reżimu Łukaszenki w instytucjach międzynarodowych w jednym z trzech kierunków: zbrodnie przeciwko ludzkości, współudział w agresji zbrojnej, kryzys migracyjny;
– uruchomienie międzynarodowego programu rehabilitacji dzieci więźniów politycznych i byłych więźniów politycznych;
– uproszczenie procedur migracyjnych dla Białorusinów, którzy opuścili Białoruś z powodów politycznych oraz w związku z wojną w Ukrainie.
Po spotkaniu z Cichonouską minister spraw zagranicznych Islandii Tordis Kalbrun Reikfjord Gilfadotir dołączył do międzynarodowego już flash mobu i napisał na Twitterze „Niech żyje Białoruś”.
Zdjęcie wyróżniające: president.gov.by
