Wiadomości mijającego tygodnia można nazwać kontrastowymi – z jednej strony rażące zatrzymanie chargé d’affaires UE na Białorusi, które faktycznie pogrąża, i bez tego już zniszczone, stosunki UE-Białoruś, z drugiej – utworzenie przez Radę Europy grupy kontaktowej ds. współpracy ze społeczeństwem białoruskim oraz spotkanie Ołeksija Arestowycza ze Swiatłaną Cichanouską. Dwa ostatnie wydarzenia są prawdziwym sukcesem dyplomatycznym demokratycznej Białorusi. Utworzenie grupy ds. współpracy z białoruskim społeczeństwem w RE pozwoli wreszcie usystematyzować stosunki demokratycznej Białorusi na europejskiej płaszczyźnie. Natomiast spotkanie doradcy Biura Prezydenta Ukrainy Arestowycza ze Swiatłaną Cichanouską daje nadzieję na dalsze bezpośrednie kontakty Zełeńskiego z Cichanouską, gdyż dotychczas podobnych relacji w ogóle nie było.
Dobra wiadomość jest też taka, że podobny kontrast w dyplomacji Łukaszenki i demokratycznej Białorusi oznacza to, iż reżim bezpowrotnie się izoluje, natomiast demokratyczna Białoruś – otwiera się na świat.
Łukaszenka mówił o pozbawieniu obywatelstwa Białorusinów, którzy wyjechali z kraju.
„Uciekli, krzywdzą, przestępcy faktycznie kontynuują swoją przestępczą działalność” – powiedział.
Proponuje się, aby takie decyzje na wniosek komisji obywatelskiej podejmował Łukaszenka. W przyszłości osoba, która utraciła obywatelstwo białoruskie za „ekstremizm”, będzie miała zakaz wjazdu do kraju na okres do 30 lat.
Prokurator Generalny Białorusi powiedział, że co najmniej osiem tysięcy osób zostanie objętych amnestią.
„Jest to podejście klasyczne, które dotyczy zwolnienia z odpowiedzialności osób niepełnosprawnych, wielodzietnych, samotnych matek itd., a także osób, które popełniły inne przestępstwa” – powiedział Andrej Szwed.
Stwierdził, że zdaniem Prokuratury Generalnej amnestia nie powinna dotyczyć uczestników „protestowych” spraw, jednak ostateczna decyzja należy do Łukaszenki.
Chargé d’affaires Unii Europejskiej na Białorusi Evelina Schulz została zatrzymana w Mińsku.
Zignorowano immunitet dyplomatyczny dyplomaty. Schulz ponad dwie godziny była przetrzymywana przez białoruską milicję. Unia Europejska potępiła zatrzymanie swojego wysokiej rangi dyplomaty.
Evelina Shultz była obecna we wtorek na posiedzeniu sądu w Mińsku, gdzie ogłoszono wyrok dla dziesięciu białoruskich aktywistów. Po rozprawie, kiedy Shultz wychodziła już z sali sądowej, białoruska milicja zatrzymała ją siłą na ponad dwie godziny.
„Nielegalne zatrzymanie dyplomaty jest poważnym naruszeniem Konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych… i podważa bezpieczeństwo pobytu dyplomatów na Białorusi” – powiedział sekretarz prasowy Europejskiej Służby Stosunków Zewnętrznych Peter Stano.
Poinformowano, że do wyjaśnienia został wyzwany chargé d’affaires Białorusi w Brukseli.
Według informacji portalu „Chartiya’97”, podczas zatrzymania Schultz wielokrotnie dawała do zrozumienia, że ma immunitet dyplomatyczny i wręczała służbom legitymację dyplomatyczną i paszport dyplomatyczny. Według słów Schultz podczas czytania protokołu została sfilmowana kamerą
„Pod koniec mojego zatrzymania około godziny 17.30, kiedy przybył przedstawiciel protokołu państwowego MSZ, funkcjonariusz poprosił mnie za pośrednictwem przedstawiciela MSZ (który tłumaczył) o zaakceptowanie oficjalnego „protokołu” i podpisanie go. W trakcie tej „rozmowy” nalegałam na poszanowanie mojego immunitetu dyplomatycznego oraz obecność przedstawiciela delegacji UE i/lub konsulów Polski lub Niemiec” – powiedziała Schultz.
Rada Europy postanowiła powołać Grupę Kontaktową ds. współpracy ze społeczeństwem białoruskim.
Grupa wciąż się kształtuje, będzie koordynować i realizować projekty w ramach różnych programów Rady Europy, przygotowywać projekty reform i przemian demokratycznych dla Nowej Białorusi.
Wcześniej Rada Europy odmówiła kontaktów z przedstawicielami reżimu Łukaszenki na rzecz sił demokratycznych i społeczeństwa obywatelskiego. Jednocześnie Rada zamierza współpracować z przedstawicielami ruchu demokratycznego Białorusi.
Posłowie Parlamentu Europejskiego wezwali UE do zmniejszenia liczby białoruskich dyplomatów po zatrzymaniu w Mińsku chargé d’affaires UE Eveliny Schulz.
„Ta skandaliczna prowokacja – bezpośredni fizyczny atak na akredytowanego dyplomatę – jest kolejnym dowodem na to, że reżimu Łukaszenki nic nie zatrzyma na jego destrukcyjnej drodze, nawet jeśli oznacza to narażenie na szwank pozostałości stosunków dyplomatycznych z sąsiadami” – czytamy w oświadczeniu.
Swiatłana Cichanouska spotkała się z Ołeksijem Arestowyczem
Cichanouska podziękowała Arestowyczowi za wsparcie Białorusinów. W odpowiedzi usłyszała, że „błędem byłoby przedstawianie Białorusinów jako ludzi niezdolnych do oporu”. Podczas rozmowy Arestowycz zaznaczył, że dobrze rozumie sytuację na Białorusi i podkreślił rolę podziemnego ruchu oporu. Zaznaczył też, że Ukraińcy nie utożsamiają działań Łukaszenki i Białorusinów. Ołeksij Arestowycz zapewnił Cichanouską, że ani jeden ukraiński pocisk nie spadnie na terytorium Białorusi.
Politycy omówili też rolę przedstawiciela Białorusinów na Ukrainie, który będzie bronił interesów swoich rodaków w rządzie oraz o synchronizację agendy obu krajów, aby wolna Ukraina i demokratyczna Białoruś mówiły jednym głosem.
Zdjęcie wyróżniające: telegram Swiatłany Cichanouskiej
