Niewątpliwie najważniejszymi wiadomościami zeszłego tygodnia były konferencja „Nowa Białoruś”, która odbyła się w Wilnie oraz powstanie w jej wyniku gabinetu przejściowego – kolektywnego organu wykonawczego, który faktycznie ma pełnić funkcję białoruskiego rządu na uchodźstwie. Znaczenie tego wydarzenia jest o wiele większe niż jedynie symboliczne.
W ciągu ostatnich dwóch lat Cichanouska była przyjmowana w państwach europejskich jako prawowity przedstawiciel narodu białoruskiego, jednak jej status był nie do końca zrozumiały, gdyż nie odbyła się jej inauguracja jako prezydenta Białorusi na uchodźstwie. Brakowało więc organu władzy demokratycznej Białorusi, z którym partnerzy międzynarodowi mogliby nawiązywać współpracę. Gabinet przejściowy stał się takim organem. Na razie w skład gabinetu wchodzi pięć osób, które zostały wyznaczone przez Swiatłanę Cichanouską na najbliższe 6 miesięcy. Później członków gabinetu będzie wybierać organ przedstawicielski.
O tym i innych najwaźniejszych wiadomościach zeszłego tygodnia w naszym tradycyjnym podsumowaniu „Białoruś po tygodniu”.
Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy oznajmił, że Białoruś rozmieszcza dodatkowe siły na granicy.
„Na kierunku wołyńskim i poleskim, według dostępnych informacji, na terytorium Republiki Białoruś rozmieszczane są dodatkowe wojska i środki obrony powietrznej sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej” – czytamy w raporcie ukraińskiego Sztabu Generalnego.
Swiatłana Cichanouska rozmawiała z ministrem spraw zagranicznych Estonii. Tallin obiecał dalsze wydawanie Białorusinom wiz humanitarnych i studyjnych.
Ponadto w Estonii pojawił się oficjalny przedstawiciel Cichanouskiej, ale jego nazwisko nie zostało ogłoszone. Osoba ta będzie zajmować się sprawami Białorusinów i komunikacją z rządem kraju.
Ponad 50 tys. Białorusinów mieszka legalnie w Polsce.
Obecnie jest to druga co do wielkości grupa obcokrajowców w kraju. Według oficjalnych statystyk w Polsce w sumie mieszka 52 313 Białorusinów, którzy posiadają ważny polski dokument uprawniający do pobytu w kraju (z wyjątkiem wiz). Wzrost emigracji z Białorusi wyraźnie nastąpił po wyborach w 2020 roku.
W dniach 8-9 sierpnia w Wilnie odbyła się konferencja „Nowa Białoruś”.
Forum zostało otwarte przemówieniem inaugurującym Swietłany Cichanouskiej. „Przestań walczyć i zjednocz się” – zasugerowała. Uwieńczeniem wydarzenia stało się ogłoszenie przejściowego gabinetu, którego członkowie zostali wyznaczeni na pół roku.
Bazując na wynikach wczorajszej dyskusji i opinii publicznej, postanowiłam stworzyć „zjednoczony gabinet”. To kolektywny organ wykonawczy, który na co dzień będzie pracował dla głównych celów – ochrony niepodległości i suwerenności Republiki Białorusi, reprezentowania interesów narodowych Białorusi, przeprowadzania faktycznej deokupacji naszego kraju, przywracania prawa konstytucyjnego i porządku, opracowania i realizowania kroków zapobiegających nielegalnemu utrzymaniu władzy, zapewnienia przejścia władzy od dyktatury do demokracji, stworzenia warunków do przeprowadzenia uczciwych i wolnych wyborów, opracowania i wdrożenia decyzji niezbędnych do osiągnięcia demokratycznych przemian na Białorusi. W rezultacie wszyscy więźniowie polityczni powinni zostać uwolnieni.
Zgodnie z zasadami demokracji i przejrzystości wszyscy kandydaci do rządu muszą być zatwierdzeni przez organ przedstawicielski, mianowicie Radę Koordynacyjną.
Ale trwa wojna, a naszemu krajowi grozi utrata suwerenności. I zgadzam się z Pawłem Łatuszką: czas działać. Dlatego już teraz, na okres sześciu miesięcy, wyznaczam pierwszych kluczowych kandydatów do ich późniejszej akceptacji przez przyszły organ przedstawicielski
– wyjaśniła Swiatłana Cichanouska.
Przedstawicielem gabinetu ds. przekazania władzy został były minister kultury Białorusi (w latach 2009-2012), ambasador Białorusi w Polsce (2002-2008), Francji (2012-2019), Hiszpanii (2013-2019) i Portugalii (2013-2019) Paweł Łatuszka.
W ramach gabinetu będę odpowiadać za kwestię tranzytu, zwiększając nacisk na nielegalny reżim Łukaszenki, wykorzystując wszelkie środki prawne, ekonomiczne i osobiste, aby zapewnić całkowitą presję na ten reżim i osiągnąć nasz cel – zadeklarował Łatuszka.
Gabinetem ds. przywrócenia praworządności będzie kierował były współpracownik Głównej Dyrekcji ds. zwalczania przestępności zorganizowanej i korupcji przy MSW Białorusi, były wykładowca akademii MSW, podpułkownik Aliaksandar Azarow.
Mam nadzieję, że nominacja na to stanowisko przyniesie korzyść przede wszystkim Białorusi. Nie mnie osobiście, ale Białorusi. Jestem przedstawicielem ds. przywrócenia praworządności – to jest właśnie główny cel naszego planu „Peramoga”. Myślę, że nadal będziemy pracować i łączyć zasoby, siły i środki z innymi organizacjami – stwierdził Azarow.
Natomiast Wałery Kowalewski, były współpracownik białoruskiego MSZ (przed 2006 rokiem), objął gabinet ds. zagranicznych. Kowalewski oznajmił, że płaszczyzna stosunków międzynarodowych jest „jedną z najbardziej rozwiniętych sfer demokratycznej społeczności Białorusi po 2020 roku. Wiele zostało zrobione, jest wiele osiągnięć, ale jeszcze więcej trzeba zrobić, aby zrealizować nasz główny cel – powrót do demokratycznej, wolnej Białorusi”.
Poza tym główną sensacją konferencji można określić wybór podpułkownika rezerwy Sił Powietrznych Białorusi, szeroko znanego wśród białoruskich (i nie tylko) siłowików wojskowego, Walerija Sachaszczyka przedstawicielem gabinetu ds. obrony bezpieczeństwa narodowego. To właśnie Sachaszczyk jako jeden z pierwszych białoruskich wojskowych w końcu lutego 2022 roku wezwał białoruskich żołnierzy do niewykonywania zbrodniczych rozkazów i odmowy uczestnictwa w wojnie z Ukrainą.
Nigdy nie interesowałem się polityką i nie marzyłem o karierze politycznej. To nie nasza wina, że w naszym kraju miały miejsce wydarzenia, na które my, jako porządni ludzie, zareagowaliśmy inaczej niż oczekiwała od nas władza – powiedział, dodając, że postrzega Białoruś w przyszłości jako republikę parlamentarną z wyraźnym podziałem władz, systemem kontroli i równowagi.
Były ambasador Ukrainy na Białorusi (2013-2015) Michajło Jeżel został oskarżony o zdradę państwa.
Jeżel, który był również ministrem obrony Ukrainy w latach 2010-2012, został oskarżony w sprawie podpisania porozumień charkowskich w 2010 roku, przedłużających termin rozmieszczenia rosyjskiej Floty Czarnomorskiej na Krymie na 25 lat. Prokuratura uważa, że w ten sposób stworzono warunki do dalszej obecności rosyjskiej Floty Czarnomorskiej na terytorium Ukrainy, co przyczyniło się do rozbudowy personelu i sprzętu wojskowego sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej.
Ogłoszono wyroki dla „partyzantów kolejowych” z Bobrujska.
Pięć osób skazano na okres do 16 lat więzienia. Oskarżono ich o działania terrorystyczne i spalenie kukły Łukaszenki.
Ministerstwo Edukacji Białorusi wyznaczyło nowy cel szkolenia przedpoborowego uczniów.
„Kształtowanie w umysłach młodych ludzi pozytywnego nastawienia i silnej motywacji” do służby w wojsku lub narodowych agencjach bezpieczeństwa to nadrzędne zadanie tych zajęć. Aby to zrobić, nauczyciele będą musieli przekazywać informacje o pozytywnych stronach takiej służby.
Zdjęcie wyróżniające: Facebook Swiatłany Cichanouskiej
